จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เหล็กไหล เป็นธาตุศักดิ์สิทธิ์ชนิดหนื่งในความเชื่อในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ในมาเลเซียมีชื่อเรียกว่า บือซีรีเละ) มีมากมายหลายชนิด แต่ที่เชื่อกันแพร่หลายที่สุดนั้น จะฝังตัวอยู่ในถ้ำ มีลักษณะสีดำคล้ายนิล ลนไฟให้ยืดได้ เชื่อกันว่าในการไปเอาเหล็กไหลนั้นจะต้องใช้น้ำผึ้งชโลมก้อนเหล็กไหลแล้วใช้ไฟลน เหล็กไหลถึงจะยืดออกมากินน้ำผึ้งไปพร้อมกับเล่นไฟด้วย แล้วก็ลนไฟไป กระทั่งเหล็กไหล ยืดออกมาเรื่อยๆ จนกระทั่งบางเท่าเส้นด้ายถึงจะตัดขาด ทั้งนี้ในการไปตัดเหล็กไหลนั้นกล่าวกันว่า คนธรรมดานั้นไม่สามารถตัดเหล็กไหลเองได้ เนื่องจากมีเทพเจ้า เจ้าป่า เจ้าเขา พญานาคหรือยักษ์ รักษาอยู่ และพร้อมจะเข้าทำร้ายผู้เข้าไปเอาได้ ถ้าผู้นั้นไม่ใช่คนดีมีบุญหรือมีวิชาอาคมแกร่งกล้าพอ และตัวเหล็กไหลนั้นก็มีฤทธิ์ขัดขืนคนที่เข้าไปเอาได้ด้วย เช่นกล่าวว่า เคยมีคนเข้าไปตัดเหล็กไหล แล้วเอามือไปจับเหล็กไหลแล้ว มีอาการคล้ายถูกฟ้าผ่า หรือถูกไฟฟ้าแรงสูงดูดเป็นต้น เหล็กไหลที่ได้นี้กล่าวกันว่า มีความศักดิ์สิทธิ์มาก มักฝังไว้ตามตัวผู้ที่ครอบครอง กล่าวกันว่า จะไม่มีอะไรที่ทำร้ายผู้ที่ครอบครองตัวเหล็กไหลได้ ทั้งมีด ปืน หรือแม้กระทั่งระเบิด ดินปืน ทุกชนิด ไม่สามารถจุดติดได้ในอาณาเขตที่มีเหล็กไหลอยู่ ในความเชื่อนี้ กล่าวอีกว่าเหล็กไหล ยังแบ่งเป็นสามระดับหรือสามชนิด คือ

ระดับแรก ตัวเหล็กไหลเอง แวววาว เป็นส่วนที่ลนไฟให้ยืดได้ เป็นส่วนที่มีอิทฤทธิ์มากที่สุด เช่น เหล็กไหลปีกแมลงทับหรือเหล็กไหลโกฐปี เหล็กไหลเงินยวงหรือเหล็กไหลชีปะขาว เหล็กไหลเพชรดำ เหล็กไหลท้องปลาไหล

ระดับสอง รังเหล็กไหล มีลักษณะแวววาวรองจากตัวเหล็กไหล ไม่สามารถลนไฟให้ยืดได้ เป็นส่วนที่ห่อหุ้มตัวเหล็กไหลไว้เป็นฐานรองเหล็กไหล แข็งแน่นติดกับผนังถ้ำ เช่นโคตรเหล็กไหล

แร่เกาะล้าน แร่เม็ดมะขาม เหล็กไหลทรหด

ระดับสาม ขี้เหล็กไหล มีลักษณะคล้ายน้ำตาเทียน ดำด้าน แข็งแต่ทุบให้แตกได้ง่าย เกิดจากการที่เหล็กไหลเคลื่อนผ่านทางนั้น แล้วเกิดขี้เหล็กไหลขึ้นมากล่าวว่าแทบไม่มีฤทธิ์ใด ๆ

ในแง่วิทยาศาสตร์ เหล็กไหลก็คือโลหะหรือวัสดุอื่น ที่มีจุดหลอมเหลวต่ำ ที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ เช่นอุกกาบาต จากนอกโลก ซิลิเกตจากใต้โลก และที่มนุษย์สังเคราะห์ขึ้น เช่นปรอท แกลเลียม ซึ่งสามารถหลอมเหลวได้ ในอุณหภูมิห้อง หรือโลหะผสมอื่น ๆ สีสันที่ดูเหมือนสีรุ้ง เกิดขึ้นจากการแทรกสอดในฟิล์มบาง คือ การแทรกสอด ของแสงที่สะท้อนออกมาจากเนื้อวัตถุ

มีบางท่านกล่าวถึงเหล็กไหลไว้ว่า เป็นจิตของฤาษีสมัยโบราณ ซึ่งได้ฌานสมาบัติ และท่านอธิษฐานจิตเป็นเหล็กไหล ฝังตัวอยู่ในหิน อาศัยอยู่ในถ้ำ ห่างไกลจากผู้คน และยังกล่าวอีกด้วยว่า เหล็กไหลนั้นมีมากมายถึง ๒๐๐ กว่าชนิด