พระเจดีย์วัดโสมนัสวิหารมีอยู่ ๒ องค์ คือ
๑. พระเจดีย์องค์ใหญ่ อันเป็นพระเจดีย์ แบบลังกาวงศ์ ซึ่งมีพระบรมสารีริกธาตุ บรรจุอยู่ภายใน.
๒. พระเจดีย์องค์เล็ก ในเขตคณะ ๒ เป็นพระเจดีย์ แบบลอมฟาง มีลักษณะเช่นเดียวกับ ปรินิพพานสถูป ในประเทศอินเดีย อันเป็นลักษณะ ของพระเจดีย์ยุคแรก ในพระพุทธศาสนา แต่ทางวัดโสมนัสวิหาร เรียกพระเจดีย์องค์นี้ว่า เจดีย์มอญ ที่เรียกเช่นนี้ อาจจะเป็นได้ว่า เจดีย์ประเภทนี้ สร้างกันโดยมาก ในประเทศมอญ กล่าวกันว่า พระเจดีย์ประเภทนี้ มีอยู่ ๒ แห่ง เท่านั้น ในประเทศไทย คือ ที่วัดโสมนัสวิหารนี้องค์หนึ่ง และที่วัดกันมาตุยาราม ในกรุงเทพ ฯ อีกองค์หนึ่ง. ฉะนั้น พระเจดีย์ประเภทนี้ จึงชื่อว่าเป็นพระเจดีย์ ที่หาดูได้ยาก ในประเทศไทย เพราะมีอยู่ ๒ องค์เท่านั้น จึงควรรักษาไว้ ให้คงอยู่ในสภาพเดิมต่อไป.
อ่าน ประวัติการบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ 
จากหนังสือของดีวัดโสมนัสวิหาร พระศรีสุทธิกวี (พิจิตร ฐิตวณฺโณ) |